• Favorilere Ekle





Kale mi Yoksa Vezir mi?

Kale mi Yoksa Vezir mi?

Kalenin ters çevrilerek terfi taşı olarak kullanıldığı günlere giden hakemin, formasyonu yönünden doğru bir uygulama yapmadığını anlıyoruz.

Örnek olay 3
 

 














90 dakika ve ilk 
hamleden itibaren 30 saniye eklemeli tempoyla oynanan bir oyunda, siyah taşlarla oynayan oyuncu 74. … c1 oynar. Masada oyun dışında bir vezir taşı bulamadığı için siyah kale taşını ters çevirerek, bunun vezir olduğunu rakibine bildir. 74.… c1V+ 

Beyaz taşlarla oynayan oyuncu da 75.Vxe2 hamlesini yaptıktan sonra rakibinin ters duran kalesini doğrultur. Bu hamleyle oyunu kazandığını söyler. 
Siyah taşlarla oynayan oyuncu hakeme başvurarak yaşanılanı anlatır. Hakem beyaz taşlarla oynayan oyuncunun bu hamlesiyle mat oluşturamayacağını, rakibinin söylemi doğrultusunda terfi taşının vezir olarak ilan ettiğini, ters duran kaleyi çevirerek kale gibi değerlendiremeyeceğini söyleyerek, oyunun 74. … c1V+ hamlesiyle devam etmesi gerektiği kararını verir.
 
Örnek olayın gelişiminden hakemin, oyunun 74. hamleden devam edileceği kararını vermesiyle, formasyonu yönünden doğru bir uygulama yapmadığını görüyoruz.
 
Hakemin uygulaması
Hakemin masada tanık olduğu konumda, satranç oyuncularında oluşan eski bir alışkanlık gereği, ellerinde terfi edecek taşı bulamadıkları durumda, kalenin ters çevirerek terfi taşı olarak kullanıldığı günlere giderek karar vermiş olduğunu anlıyoruz. Ama verdiği kararın ve uygulamasının doğru olmadığını da söylemeliyiz.
 
Uyarı !
Temmuz 2017’de yürürlüğe girecek kural değişikliklerinde ‘Oyunun Temel Kuralları’ üzerinde bir değişiklik yapılmadığı için örnek olay senaryosuna göre farklı kararlar verilmeyecektir.

Uygulama nasıl olmalıydı?
Bu örnek olayda dördüncü maddede yer verilen ‘Taşların Hareket Ettirilmesi’ kuralı irdelenecektir. Benzer olaylar ve uygulamalara ilişkin gerekçeler ve ayrıntılar ‘At Ters Durabilir mi?’ başlıklı yazıda, örnek olay 1’de ele alınmıştı.
 
Kuralda, madde 4.4.4’e göre “Hamlede olan bir oyuncu piyonunu terfi ettiriyorsa, taş seçimi, yeni taşın terfi karesine dokunmasıyla kesinlik kazanır.“ denildiğini anımsatmalıyım. Ters de olsa, kale taşının terfi karesine dokunmuş olması yeterli kılınmalıdır. Örnek olay senaryosundaki hakem bu uygulama doğrultusunda karar vermemiştir. 
  • Ters duran kale taşı, kale gibi değerlendirilmelidir. Taşı böyle değerlendiren rakip oyuncunun, ters duran kale taşını hamlesini tamamlamadan önce doğrultması anlamlıdır.
  • Siyah taşlarla oynayan oyuncunun terfi işlemi 74. … c1K olarak kabul edilecektir.
  • Gelişen hamleler karşısında geçersiz hamle uygulaması veya başkaca bir ceza uygulaması yapılmaz.
  • Beyaz taşlarla oynayan oyuncunun hamlesini yaptıktan sonra rakibinin c1’de yer alan taşına dokunmuş olmasının kurallar yönünden bir sakıncası yoktur.
  • Formasyonu gelişmiş bir hakemin, gelişen örnek olay senaryosuna göre, vereceği karar ‘75. Vxe2++ hamlesiyle oyun mat ile derhal sona erdi’ şeklinde olmalıydı. (1-0)
15 Mayıs 2017
IA&IO Tahsin AKTAR                 

Yorumlar - Yorum Yaz