• Favorilere Ekle





Temsilcilikler Talimatı ve 'Yönergesi'

Temsilcilikler Talimatı ve 'Yönergesi'
 
Herkes mevzuat oluşturabilmeli mi?
 
 Önceki benzer bir yazıda (Çevrimiçi Yarışmalar Prosedürü) federasyonumuzun yayınladığı bir mevzuatı ele almış, uygulamaya ve mevzuat bültenine aykırı yanlarını işaret etmiştim. Geçen yıl da, yeniden düzenlenen, ‘Yarışmalar Talimatı’ üzerine eleştirel görüşlerimi yansıtmıştım.
 
Bu kez de yeni yayınlanmış bir ‘Talimat’ ve ‘Yönerge’ üzerine düşüncelerimi ortaya koyacağım. Yine “Herkes mevzuat oluşturmamalı.” diyerek.
 
Spor Genel Müdürlüğünün (SGM) bir düzenlemesi olan ‘İl Spor Dalı Temsilci Yönetmeliği’ vardır. Bu yönetmelik, genel olarak, il temsilcilerinin atama, görevden alma ve öngörülen görevlerini içerir. Federasyonumuzun da benzer biçimde ‘Temsilcilikler Talimatı’ adı altında il temsilcilerine ilişkin bir talimatı ve içinde il temsilcilerine ait düzenlemelerin de yer aldığı, uzunca bir adı olan bir de yönergesi vardır. ‘İl Temsilciliği, İl Temsilcisi Yardımcılığı, İlçe Temsilciliği ve İlçe Tertip Kurulu Yönergesi.’
 
Talimat ve Yönerge
2004 yılında özerk bir spor federasyonu olduktan sonra, 2005 yılında iç düzenleyici mevzuat bültenini hazırlarken; ‘Yönerge’ adını verdiğimiz düzenlemelere, SGM Hukuk Müşavirliği, ‘Çerçeve Statü’de anıldığı biçimiyle uyumlu olması için, ‘Talimat’ denilmesini istemişti. Aslında her iki sözcük de aynı anlamı taşımaktaydı. (TDK Güncel Türkçe Sözlük: Talimat: Ar. İsim. ‘Yönerge’ / Yönerge: İsim. ‘Talimat’)
 
Yeniden ele alınan, salt il temsilcisinden söz edilmesine karşın çoğul isim verilerek oluşturulan Temsilcilikler Talimatı, il temsilcisinin atama ve görevlerini kapsayacak biçimde düzenlenmiştir. Ancak, amaç ve kapsam maddelerinde yer verilse de, ‘İl Düzenleme Kurullarının’ oluşumuna ve görevlerine de maddeler arasında yer verilmiş olması da ayrı bir çelişkidir.
 
Hal böyleyken ‘İl Temsilcisi Yardımcılığı’, ‘İlçe Temsilciliği’ gibi yeni kurumsal oluşumları yaşama geçiren bir düzenlemeye ‘Yönerge’ denilerek uygulamaya konulmasını, talimat altında bir ‘alt norm’ oluşturma çabası olarak anlıyorum. Böyle de olsa, düzenlemenin, salt ‘Federasyon Ana Statüsüne’ dayanıyor olmasını yeterli görmüyorum. Bu tür alt norm düzenlemelerinin başka talimat veya prosedür gibi bir norm düzenlemeye dayanıyor olması yeğlenmelidir. Yönergede kendi içinde tutarsızlıklar ve uygulandığında ortaya çıkabilecek hukuki sorunlar olduğunu da görüyorum.
 
Talimatta yer alan maddelerin alt norm niteliğindeki bir düzenleme olan yönergede de, tekrarlanmış olması anlamlı değildir. Talimatta yer verilmeyen yeni görevlerin il temsilcisine yönergeyle yüklenmiş olması talimatı zayıflatacak güçtedir.  
  
İl Düzenleme Kurulunun oluşumu SGM mevzuatında yer alırken, il temsilcisine bu kurulu oluşturma görevinin verilmiş olması düşündürücüdür. Bu kurulun başkanı Gençlik ve Spor İl Müdürüdür (ya da görevlendirdiği bir Şube Müdürü). Temsilci İl Müdürünü mü görevlendirecektir? Bu nedenle düşündürücüdür.
  
Başkan olamazsınız ama…
 
Çelişki yönergenin adıyla başlıyor. İl Temsilcisi Yardımcılığı, İlçe Temsilciliği kavramları bir kurumsal yapıyı anlatır (‘Okul Müdürlüğü’, ‘Federasyon Başkanlığı’, ‘Spor Bakanlığı’ örneğinde olduğu gibi). Ama yönerge içeriğinde sadece bu kurumsal yapıyı yürütecek kişi olan temsilci tanımlanmaktadır (‘Okul Müdürü’, ‘Federasyon Başkanı’, ‘Spor Bakanı’ örneği gibi). Bu, yapısal temel bir çelişkidir.
 
Talimat ve yönergede yer verildiği biçimiyle; İl Temsilcisinin, İl Temsilcisi Yardımcısının, İlçe Temsilcisinin görevden el çektirilebileceğine yönelik maddelerin yer aldığı görülür. Temsilcilik fahri bir görevdir. El çektirme fahri görevlilere uygulanır mı? Bu kavram yapılacak veya yapılmakta olan bir soruşturma kapsamında, soruşturmanın geleceği için, ilgili kişinin ‘açığa alınmasını’ anlatır. Bu doğru bir kavram değildir. İlgili SGM yönetmeliğinde de sadece ‘görevden alma’ uygulamasından söz edilmektedir. Fahri görevli temsilci gereğinde görevden alınır, o kadar.
 
Nitelik
Temsilci olacak kişilerde aranacak niteliklere bakıldığında dikkat çeken bir ayrıntı görülür. Federasyonun böyle yeğlemiş olması, aslında dikkat edilmemiş çok önemli bir eksikliktir. Federasyon Başkanı, kurul üyesi, satranç antrenörü veya satranç hakemi olabilmek için Son beş yıl içerisinde 6 ay veya daha fazla hak mahrumiyeti veya yarışmalardan men cezası almamış olmak…” önemli bir koşuldur. Düzenlemeye göre 6 aylık yaptırım süresi biter bitmez temsilci olmak olanaklıdır. İşe bakın ki Federasyon Başkanı olamazken temsilci olunabilmektedir.
 
Gördüğüm bir önemli eksiklik de temsilci olacaklarda satranç sporuyla bir yakınlıklarının olup olmadığına yönelik bir koşulun yeğlenmemiş olmasıdır. Hiç olmazsa; satranç sporcusu, hakemi, antrenörü gibi edinimlere sahip olma, satranç sporunda bu yönleriyle tanınmış olma gibi bir ayrıma gidilebilmiş olsaydı.
 
Yetki, Sorumluluk, Yürürlük ve Yürütme
 
Yetki ve sorumluluk
Aslında temsilcilerin taşıdıkları bir yetkileri yoktur. Sadece görevleri vardır. Bu görevler de il temsilcisine SGM ve Federasyon tarafından verilir. Yönerge kapsamında oluşturulan ‘İl Temsilcisi Yardımcısı’ ve ‘İlçe Temsilcisi’, atamaları Federasyon tarafından yapılacak olan, salt Federasyona bağlı kadrolar olarak ortaya çıkarılmıştır. SGM mevzuatında yer almayan bu yeni oluşumu temsil eden kişilerin sorumluluğu da doğal olarak Federasyona karşı olacaktır. Düzenlemeyle bu yeni kadroların İl Müdürüne karşı da sorumlu olmaları ‘nezaket ölçüsünden’ öte değildir aslında.
 
Adı ‘yardımcı’ olan bir kadronun da sadece görevleri vardır. Yönergede ele alındığı gibi ‘sorumlulukları’ olmaz. Bir yetkiyle donatılması doğru da değildir. İl Temsilcisi hangi yetkileri devredecektir yönergede o da belli değildir. Ayrıca bilinir ki asıl kadro sahibi, erki elinde tutan kişi, sorumluluğunu da devredemeyecektir.
 
Yürürlük ve yürütme
Yürürlük maddesi nasıl düzenlenir?
Düzenlemelerde yer alan ‘yürürlük’ maddesi uygulayıcıların ve hukukun bakacağı ilk maddelerdendir. Uygulamanın ne zaman başlayacağı bilinmelidir ki atılacak adımlara, yapılacak işlere bir yön verilebilsin. Düzenlemeler önceden bilinen bir ortamda yayınlanması veya yayımlanmasıyla yürürlük kazanır.(*) Düzenleme yayınlansa da yayımlansa da yürürlüğün sonraki bir tarihte bırakıldığı örnekler vardır. Ancak, yönergede olduğu gibi, önceki bir tarihte yürürlük kazanan bir örnek yoktur.
 
Üzerinde durduğumuz talimat sadece internet sitesinde yayınlanırken “Yayımlandığı tarihte yürürlüğe girer.” denilmektedir. Yönergede “Yönetim kurulunun onayladığı tarihten itibaren yürürlüğe girer.” denilmiş olması hatalıdır. Çünkü kamuoyu onay tarihinden sonra, yayınlanmasıyla, yönergeden haberdar olmuştur.
  
Norm düzenlemeleri kim yürütür?
Düzenlemelerdeki ‘yürütme’ maddesi, onu yaşama geçirenin, üzerindeki sorumluluğun kime ait olduğunu belirten hüküm maddesidir. Düzenlemeyi oluşturan kurumun erk sahibi olan yöneticisi, konumuza göre Federasyon Başkanı, oluşan mevzuat bültenini yürütmekle yükümlüdür. Düzenlemenin yürütmesinde ortaya çıkacak sorumluluk da yine erk sahibine aittir. O nedenle yürütme erki kuruma değil kişilere yüklenmiştir.
 
Yönergenin yürütme maddesine bakıldığında “Bu yönerge hükümlerini Federasyon yürütür.” denildiği, yürütme erkinin kuruma bırakıldığı görülür. Federasyon Ana Statüsüne göre bu olanaklı değildir.
 
Son söz
Oluşturulan yeni düzenlemeler için dile getirilen bu eksiklik veya yanlışlıklar hiç mi önemli değildir? Ya da bunlar gereksiz ayrıntı olarak mı görülmektedir? Federasyonumuzun hukuk müşavirleri, hukuk kurulu, hukuk bilen dostları, yöneticileri yok mudur? Bunu denetleyen bir akıl yok mudur? Federasyonumuz bu düzenlemeleri yendien oluşturmalıdır.
 
(*) TDK salt ‘Yayımlamak’ sözcüğüne yer verirken, dilimize yerleşen biçimiyle ‘yayınlama’ ve ‘yayımlama’ karşılıklarını da yayımlama sözcüğü içinde anlatmaktadır.
 
Yayınlama: Dinlenilecek, görülecek şeyleri radyo, televizyon ve internet ortamı gibi alanlardan sunmak, bildirmek, duyurmak. [İngilizcedeki ‘to broadcast’ gibi.]
Yayımlama: Basmak ve dağıtmak, basılı yayın yapma eylemi .[İngilizcedeki ‘to publish’ gibi.]
 
 
21 Haziran 2021
 
IA&IO Tahsin AKTAR
 
İlgili Kaynaklar
TSF İl Temsilciliği, İl Temsilcisi Yardımcılığı, İlçe Temsilciliği                                                                        ve İlçe Tertip Kurulu Yönergesi

Yorumlar - Yorum Yaz